Container rơi xuống biển – Ai chịu trách nhiệm?

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, việc vận chuyển hàng hóa bằng đường biển luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Một trong những sự cố hiếm nhưng gây thiệt hại nặng nề chính là container rơi xuống biển. Khi sự cố xảy ra, hàng hóa mất mát, hợp đồng bị gián đoạn và câu hỏi lớn nhất đặt ra là: ai sẽ chịu trách nhiệm cho tổn thất này?

Thực trạng và nguyên nhân container rơi xuống biển

Theo thống kê của World Shipping Council, trung bình mỗi năm có từ 700 đến hơn 1.500 container rơi xuống biển. Dù tỷ lệ này nhỏ so với hàng triệu container lưu thông toàn cầu, nhưng thiệt hại kinh tế là vô cùng lớn.
Các nguyên nhân phổ biến gồm:

- Biến động thời tiết bất ngờ: Gió mạnh, sóng cao, bão hoặc dòng hải lưu mạnh khiến container bị trượt khỏi boong tàu.
- Quy trình chằng buộc (lashing) không đúng kỹ thuật: Nếu dây chằng hoặc chốt khóa không đủ chắc chắn, container rất dễ bị xô lệch khi tàu nghiêng.
- Phân bố trọng tải sai: Khi xếp hàng không đúng vị trí, container nặng có thể đè lên container nhẹ, gây mất cân bằng và trượt ra khỏi vị trí.
- Tai nạn va chạm hoặc lỗi kỹ thuật của tàu: Hệ thống điều khiển gặp sự cố, tàu va vào vật cản hoặc thay đổi hướng đột ngột.
- Tác động của con người: Một số trường hợp do thao tác sai trong quá trình xếp dỡ hoặc sơ suất khi kiểm tra container trước khi khởi hành.

Ai chịu trách nhiệm khi container rơi xuống biển?

Không phải mọi trường hợp container rơi khỏi tàu đều có cùng một bên chịu trách nhiệm. Việc xác định lỗi phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể và điều khoản được ghi rõ trong hợp đồng vận chuyển (Bill of Lading).

- Hãng tàu (Carrier): Nếu chứng minh được sự cố do nhân viên tàu thiếu cẩn trọng, xếp container sai kỹ thuật hoặc không đảm bảo an toàn boong tàu, hãng tàu sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định của Công ước Hague-Visby hoặc Hamburg.
- Chủ hàng (Shipper): Trong trường hợp chủ hàng đóng gói không đúng tiêu chuẩn, hàng hóa bên trong làm mất cân bằng trọng lượng, họ có thể bị quy trách nhiệm một phần.

- Trường hợp bất khả kháng: Khi nguyên nhân đến từ bão, sóng thần hoặc các yếu tố thiên nhiên không thể lường trước – đây được xem là “Act of God” và hãng tàu thường được miễn trừ trách nhiệm.
- Hợp đồng bảo hiểm: Nếu chủ hàng mua bảo hiểm hàng hóa (Cargo Insurance), công ty bảo hiểm sẽ là đơn vị đứng ra bồi thường thiệt hại trong phạm vi điều khoản đã ký.

Xem nhanh: Tình huống Container rơi xuống biển ai chịu trách nhiệm?

Container rơi xuống biển – Chủ hàng cần làm gì?

Ngay khi nhận được thông báo hàng hoá bị rơi xuống biển, chủ hàng nên:

1. Liên hệ ngay với hãng tàu hoặc forwarder để xác nhận chính xác vị trí và tình trạng container.
2. Rà soát hồ sơ vận chuyển, bao gồm hợp đồng, vận đơn (Bill of Lading), booking, invoice, packing list… để chuẩn bị cho việc khiếu nại hoặc yêu cầu bồi thường.
3. Thông báo cho công ty bảo hiểm (nếu có mua) trong thời gian sớm nhất để lập hồ sơ tổn thất.
4. Thu thập chứng cứ và chứng từ xác minh, như biên bản sự cố, thư xác nhận từ hãng tàu, ảnh hiện trường hoặc bản sao báo cáo từ cơ quan cảng biển.
5. Phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan, vì quá trình xử lý bồi thường quốc tế thường mất nhiều thời gian và yêu cầu đầy đủ giấy tờ pháp lý.

Cách hạn chế rủi ro container rơi xuống biển

Dù không thể kiểm soát hoàn toàn yếu tố thiên nhiên, doanh nghiệp vẫn có thể giảm thiểu rủi ro thông qua một số biện pháp sau:

- Chủ động mua bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu (Marine Cargo Insurance): Đây là lớp “lá chắn” giúp doanh nghiệp tránh mất trắng khi sự cố xảy ra.
- Lựa chọn hãng tàu và đơn vị logistics uy tín: Ưu tiên các hãng có quy trình quản lý container chặt chẽ, đạt tiêu chuẩn quốc tế.
- Đóng hàng đúng kỹ thuật: Cân đối trọng lượng hàng, cố định chắc chắn, đặc biệt với các mặt hàng nặng hoặc hàng dễ xô lệch.
- Theo dõi thời tiết và lịch trình vận chuyển: Tránh gửi hàng trong giai đoạn biển động mạnh hoặc khu vực có bão.

- Yêu cầu giám sát quá trình xếp dỡ tại cảng: Có thể thuê bên thứ ba kiểm tra, chụp ảnh container trước khi niêm phong để đảm bảo bằng chứng xác thực.

Xem thêm: Kiểm dịch thực vật xuất khẩu là gì? Quy trình kiểm dịch như thế nào?

Kết luận

Rủi ro container rơi xuống biển là bài học đắt giá cho cả chủ hàng và hãng tàu trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Mặc dù phần lớn nguyên nhân đến từ yếu tố tự nhiên, nhưng việc chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu rõ quyền – nghĩa vụ của từng bên sẽ giúp doanh nghiệp bảo vệ lợi ích của mình khi sự cố xảy ra.

Trong bối cảnh vận tải biển ngày càng phức tạp, sự chủ động trong phòng ngừa và mua bảo hiểm chính là chìa khóa để đảm bảo an toàn cho mỗi lô hàng xuất khẩu.

Công ty TNHH TM DV GOODPRICE VIỆT NAM

Email: [email protected]

Facebook: Goodprice Việt Nam

Phone: 0906368199 - 0916112833

Hotline: 1900636299