Theo Incoterms 2020 điều khoản FOB, CNF hay CIF được dùng nhiều nhất tại Việt Nam?

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, Incoterms 2020 đóng vai trò quan trọng trong việc quy định trách nhiệm, chi phí và rủi ro giữa người bán và người mua. Mỗi quốc gia, mỗi thị trường thường có xu hướng ưu tiên những điều khoản phù hợp với thực tiễn kinh doanh. Vậy tại Việt Nam, các công ty xuất nhập khẩu đang sử dụng điều khoản Incoterms nào nhiều nhất?

Thực tế cho thấy, theo Incoterms 2020 tại Việt Nam hiện nay các doanh nghiệp xuất nhập khẩu đang hình thành một xu hướng khá rõ ràng: khi xuất khẩu, các doanh nghiệp ưu tiên sử dụng điều khoản FOB (Free On Board), còn trong hoạt động nhập khẩu, phổ biến nhất vẫn là CIF (Cost, Insurance & Freight) hoặc CNF (Cost & Freight). Đây không chỉ là sự lựa chọn ngẫu nhiên, mà xuất phát từ đặc thù năng lực logistics, khả năng đàm phán và thói quen giao dịch của doanh nghiệp Việt Nam trong quan hệ thương mại quốc tế.

FOB là gì?

Theo Incoterms 2020, FOB (Free On Board) là điều kiện giao hàng dành cho vận tải đường biển, được sử dụng rộng rãi trong thương mại quốc tế. Theo điều kiện này, trách nhiệm của người xuất khẩu kết thúc khi hàng hóa được bốc lên boong tàu tại cảng xuất khẩu. Kể từ thời điểm đó, chi phí vận chuyển quốc tế và rủi ro thuộc về người nhập khẩu

- Điểm chuyển giao rủi ro: Tại mạn lan can tàu, cảng bốc hàng.

- Trên chứng từ thương mại: Giá FOB luôn đi kèm tên cảng xếp hàng.

Trong vận tải biển, rủi ro như thời tiết xấu, tai nạn hay cướp biển là khó lường trước. Do đó, khi mua hàng theo FOB, người mua thường chủ động mua bảo hiểm để hạn chế thiệt hại.

Vì sao doanh nghiệp xuất khẩu tại Việt Nam ưu tiên dùng FOB ?

Khi xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường quốc tế, đặc biệt trong các ngành như nông sản, thủy sản, gỗ, dệt may…, phần lớn doanh nghiệp xuất khẩu tại Việt Nam ưu tiên lựa chọn điều kiện FOB (Free On Board). Nguyên nhân chính là:

- Tận dụng lợi thế cạnh tranh: Doanh nghiệp Việt có thế mạnh về giá thành sản xuất và chất lượng hàng hóa, nhưng chưa thực sự mạnh trong việc quản lý logistics quốc tế. FOB xuất khẩu giúp họ tập trung vào khâu sản xuất thay vì phải lo chuỗi vận tải phức tạp

- Giới hạn trách nhiệm: Khi hàng hóa đã được giao lên tàu tại cảng Việt Nam, trách nhiệm của nhà xuất khẩu coi như hoàn thành. Từ đó, chi phí và rủi ro trong quá trình vận chuyển thuộc về người mua.

- Tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm: Việc không phải gánh rủi ro vận tải quốc tế giúp doanh nghiệp có nhiều nguồn lực hơn để chú trọng đến chất lượng và giá trị gia tăng của hàng hóa.

Chính vì vậy, việc xuất khẩu theo điều kiện FOB trở thành điều kiện giao hàng phổ biến nhất trong hoạt động xuất khẩu của Việt Nam hiện nay.

CNF và CIF là gì?

CIF (Cost, Insurance and Freight) và CNF (Cost and Freight) đều là điều kiện giao hàng trong Incoterms 2020, được áp dụng phổ biến cho vận tải đường biển.

- Với CNF, người bán có trách nhiệm thanh toán chi phí vận chuyển để đưa hàng hóa đến cảng dỡ hàng đã thỏa thuận, nhưng rủi ro được chuyển giao cho người mua ngay khi hàng đã được xếp lên tàu tại cảng đi. Điều này có nghĩa là nếu xảy ra sự cố trong quá trình vận chuyển, người mua phải chịu mọi rủi ro.

- Với CIF, ngoài chi phí vận chuyển như CNF, người bán còn phải mua bảo hiểm cho lô hàng trong suốt hành trình biển. Tuy nhiên, rủi ro vẫn được chuyển giao cho người mua ngay khi hàng hóa được bốc lên tàu. Bảo hiểm mà người bán mua chỉ ở mức tối thiểu, nên trong nhiều trường hợp, người mua vẫn cần mua thêm bảo hiểm bổ sung nếu muốn bảo vệ quyền lợi tốt hơn.

- Điểm chuyển giao rủi ro trong CIF/CNF: Khi hàng hóa đã được xếp lên tàu tại cảng xuất khẩu.

- Trên hóa đơn thương mại, giá CIF/CNF luôn ghi kèm với tên cảng dỡ hàng để xác định trách nhiệm vận chuyển và chi phí mà người bán phải gánh.

Tại sao CNF và CIF lại phổ biến trong hoạt động nhập khẩu tại Việt Nam ?

Khác với xuất khẩu, trong hoạt động nhập khẩu nguyên liệu, máy móc, thiết bị từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản hay các nước châu Âu, doanh nghiệp Việt Nam lại ưu tiên lựa chọn điều kiện CIF (Cost, Insurance and Freight) hoặc CNF (Cost and Freight). Nguyên nhân đến từ những lợi ích sau:

- Thuận tiện và đơn giản: Nhà cung cấp nước ngoài sẽ thu xếp toàn bộ vận tải quốc tế, và trong trường hợp CIF còn bao gồm cả bảo hiểm hàng hóa. Điều này giúp doanh nghiệp Việt giảm bớt gánh nặng về logistics.

- Tiết kiệm thời gian: Doanh nghiệp không cần trực tiếp làm việc với hãng tàu hoặc công ty vận tải quốc tế, nhờ đó rút ngắn thủ tục và tập trung vào khâu nhập khẩu – phân phối.

- Hạn chế rủi ro vận chuyển: Với điều kiện CIF, người bán đã mua bảo hiểm cho hàng hóa. Điều này giúp doanh nghiệp nhập khẩu an tâm hơn nếu hàng gặp sự cố trên biển.

Chính vì những yếu tố này, CIF và CNF trở thành các điều khoản phổ biến nhất khi doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài.

Xem ngay: Video Tiktok hiểu nhanh về Incoterms 2020 điều khoản FOB, CIF hay CNF

Kết luận

Trong thương mại quốc tế, các công ty xuất nhập khẩu Việt Nam sử dụng FOB nhiều nhất cho xuất khẩu, còn CIF và CNF là điều khoản Incoterms phổ biến trong nhập khẩu. Xu hướng này giúp doanh nghiệp tối ưu lợi thế cạnh tranh và phù hợp với Incoterms 2020

Công ty TNHH TM DV GOODPRICE VIỆT NAM

Email: [email protected]

Facebook: Goodprice Việt Nam

Phone: 0906368199 - 0916112833

Hotline: 1900636299